De Stabijhoun (spreek uit als Stabijhoen) in de volksmond beter bekend als de Friese Stabij komt van oorsprong uit Friesland uit Friese Wouden gebied dat in het zuiden/zuidoosten van Friesland ligt. Men gaat ervan uit dat hij afstamt van de spaniels of spanjoelen en dat deze honden tijdens de Spaanse bezetting mee naar het noorden zijn gekomen.

Het is al een oud ras, want al in de negentiende eeuw werd er af en toe al melding gemaakt van deze hond. Destijds werd de hond beschreven als een langharige zwartbonte hond. Hij zou kindvriendelijk zijn en ook een jachthond kunnen zijn. Vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw is dit fijne ras meer bekend geworden buiten Friesland.

Men zegt dat de naam Stabij een samentrekking is van sta-mij-bij, want dit geeft precies aan wat de hond doet. Hij staat graag zijn baas/bazin bij in het dagelijkse leven

De stabij werd vroeger veel gebruikt als erfhond, maar ook voor de jacht op mollen en bunzings en verdelger van klein ongedierte. De Stabij werd en wordt nog steeds meegenomen als allround jachthond.

Van oorsprong is de Stabij een veelzijdige hond, maar tegenwoordig wordt de Stabij vooral als gezelschapshond gehouden. En dat laatste is een Stabij zeker!

De Raad van beheer/houden van honden heeft het ras vanaf 1942 op Kynologisch Gebied erkend.
De Stabij kan heel goed als een gezinshond worden gehouden. Wel heeft hij veel beweging nodig en als hij dat niet krijgt dan kan zijn gedrag veranderen in een vervelende hond. Ga veel met de hond ondernemen en zorg ook voor een geestelijke uitdaging. De Stabij is nieuwsgierig, en wil graag ondernemen. Bied hem dit aan, dan krijg je heerlijk gezelschap aan je hond en zal hij zich ook rustig gedragen.

Verder is de Stabij waaks. Hij waakt voor zijn baas en laten horen dat er vreemden op het terrein zijn. Bezoekers zullen eerst ietwat terughoudend benaderd worden, maar als de gewenning er is dan zal hij het bezoek snuffelen en enthousiast begroeten. De Stabij is niet gemeen of val en voor kinderen is hij heel vriendelijk.

Een Stabij moet duidelijk en consequent worden opgevoed. Bij tijd en wijlen kan een Stabij heel eigenwijs of eigenzinnig zijn. Stimuleer de nieuwsgierige en leergierige aard en daarbij goed gedrag belonen. Met de juiste opvoeding krijg je een hond die voor zijn baas wil werken en denk hierbij aan gehoorzaamheids- en gedragstraining, behendigheid enz. Jachttraining/apporteren is ook een heel goed iets om te doen.